AMCAZADE HÜSEYİN PAŞA (1644-1702) 

Köprülü Mehmet Paşa'nı kardeşi Mevlevi Hasan Ağa'nın oğludur. 1644'de Vezirköprü'de doğdu.Amcası Köprülü Mehmet Paşa ve amca oğlu Fazıl Ahmet Paşa'nın sadaretinde serbest olarak, bazen İstanbul'da bazen Bulgaristan'da Provodi kasabasında Kozluca köyünde babasının çiftliğinde yaşamıştır. Yeğen, sarhoş, Mevlevi diye de anılır. Hüseyin Bey'e Fazıl Ahmet Paşa sadaretinde Amcazade denildiği için bu lakapla şöhret bulmuştur.
Viyana kuşatmasında Vezir-i azamın maiyetinde bulunan Hüseyin Bey'e Viyana bozgununa müteakip Kara Mustafa Paşa'nın katlinden sonra, Köprülü ailesine yakından ve uzaktan mensup olanların gözden düşmeleri üzerine tutuklanıp, serbest bırakıldıktan sonra beylerbeylik verilerek devlet merkezinden uzaklaştırıldı.

Bundan sonra Kastamonu sancağı ile Çardak muhafızlığında bulundu.1689'da vezirlikle Boğazhisar muhafızı oldu. 1691'de bir aralık İstanbul kaymakamı oldu ise de sonra tekrar Boğazhisar muhafızlığına getirildi.

1694'de Kaptan-ı Derya oldu ve Sakız adasını Venediklilerden geri aldı. 1696'da ikinci defa İstanbul kaymakamlığına 1697'de 5 yıl sürecek olan sadrazamlık görevine getirildi.

Karlofça Antlaşması O'nun zamanında imzalanarak 1683'den beri devam eden ve Osmanlı tarihinde 'felaket seneleri' olarak anılan 16 yıllık büyük savaşa son veridi.

Amcazade Hüseyin Paşa Karlofça'dan sonra çok kötü duruma düşmüş memleketin kalkınması için çalışmış, askeri ve idari ıslahatlar yapmıştır.

Amcazade Hüseyin Paşa 4 Eylül 1702'de sadaretten istifa etti.İstifa sebebi Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin bütün devlet işlerine, tayinlere karışması, yakınlarını yüksek görevlere tayin ettirmesi, sadrazam yetkilerine girerek devlet düzenini bozmasıdır. Diğer sebep halasının oğlu Kıblelizade Ali Bey'in bir sultanla gizli ilişki kurduğu iddiası üzerine, padişahın, Hüseyin Paşa'nın yalvarmalarına rağmen genç adamı idam ettirmesidir.

Amcazade, sadaretten çekildikten sonra Kumburgaz'daki çiftliğinde on beş gün daha yaşamış ve 23 Ağustos 1702'de vefat etmiştir.Cenazesi İstanbul'a getirilerek Saraçhanebaşı'ndaki medresesinin yanındaki türbesine defnedilmiştir.

Amcazade Hüseyin Paşa vefatında altmış yaşlarında olup, devlet işlerine ve memleket ahvaline vakıf ileri görüşlü bir devlet adamı idi.Adam yetiştirmeyi sever meziyetli ve kabiliyetli insanları himaye ederdi.

Amcazade'nin İstanbul'da Saraçhanebaşı'nda yaptırmış olduğu meclis, medrese, mektep, kütüphane ve sebili vardır.Mescit sonradan dershane olmuştur. Boğaz içinde Anadoluhisarı ile Kanlıca arasında bir kısmı muhafaza edilmekte olan amcazade yalısı vardır.

Tarihçi Halepli Mustafa Naima Efendi meşhur altı ciltlik tarihini Amcazade Hüseyin Paşa'nın emriyle yazmış ve O'na ithaf etmiştir.