Vezirköprü Evliyaları
İğcizade Hacı Yusuf Efendi
Vezirköprü İlçesinin merkez mahallelerinden Yeni Mahalle mezarlığı içerisinde bulunmaktadır.
TARİHÇE: Halk arasında “(İğcizade Hacı Yusuf Efendi Türbesi ” şeklinde anılan türbenin, bulunmadığından türbenin tarihi hakkında kesin bilgi edinilememektedir.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte kabir mermerden olup, zemin betondur. Kabir işlemeli demir çit ile koruma altına alınmıştır.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan İğcizade Hacı Yusuf Efendi hakkında pek çok rivayet anlatılmaktadır. “Sizin en hayırlınız Kuranı Kerimi öğrenen ve öğreteninizdir” Hadis-i Şerifi uyarınca İğcizade Hacı Yusuf Efendi ‘nin pek çok hafız yetiştirdiği, İslamiyet’i en güzel şekilde yaşayarak gönüllere taht kurduğubelirtilmektedir. Halkı doğru yola sevk eden İslam Âlimlerinden olan İğcizade Hacı Yusuf Efendi’nin türbesi halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak amacıyla ziyaret edilmektedir.
Sarıalan Türbesi
Vezirköprü İlçesinin 27 km batısındaki sarı alan köyünün 500 mt mesafede tepe üstünde bulunmaktadır.
TARİHÇE: Halk arasında “Sarıalan Türbesi ” şeklinde anılan türbenin kitabesi bulunmamaktadır.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe son yıllarda ön tarafına küçük bir mescit ve türbenin etrafı teller ile çevrili şekilde yeniden inşa edilmiştir.Türbeye ait sanduka bulunmamaktadır.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Sarıalan Türbesi fazla rivayet bulunmamaktadır. Genellikle çocuğu olmayan kadınlar ziyaret etmekde ve Mevladan hayırlı bir evlat istemektedirler. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.
Habib Fakı Türbesi
Vezirköprü İlçesinin 26 km Batısındaki Habibfakı Köyü’ne ait köy mezarlığı içerisinde bulunmaktadır.
TARİHÇE: Halk arasında “Habibfakı Türbesi” şeklinde anılan türbenin, kitabesi bulunmadığından türbenin tarihi hakkında kesin bilgi edinilememektedir.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Kabir mezarlık içerisinde beton zemin üzerinde mermer kaplamadır.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Habibfakı Türbesi hakkında pek çok rivayetanlatılmaktadır. Genellikle çocuğu olmayan kadınlar tarafından ziyaret edilmekte Habibfakı hatırına Allah’tan (c.c)kendilerine hayırlı evlatlar vermesi istenmektedir.
Ahmet Baba Türbesi
Vezirköprü İlçesinin 23 kilometre Güney Batısındaki Ahmet Baba Köyü’ne 500 m mesafede yolkenarında bulunmaktadır
TARİHÇE: Halk arasında “Ahmet Baba Türbesi” şeklinde anılan türbenin, kitabesi bulunmamaktadır.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte Türbe; orijinali ahşap iken son yıllarda yarı kâgir şekilde yeniden inşa edilmiştir. Çatısı kiremit ile kaplanmış, iç ve dışı ile sıvalıdır. Türbeye ait sanduka mermerden olup, zemin halı kaplamadır.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Ahmet Baba Türbesi hakkında fazla rivayet bulunmamaktadır. Genellikle çocuğu olmayan kadınlar tarafından ziyaret edilmekte, Ahmet Babanın hatırına Allah’tan (c.c) kendilerine hayırlı evlatlar vermesi istenmektedir. Hatırına edilen duaların kabul olduğu yönündeki inanış ile birlikte yöre halkının bölgeye ilginin artmasına neden olmaktadır.
Şehit Müftü Türbesi
Vezirköprü ilçesinin merkez mahallelerinden Mehmet Paşa Mahallesi Org. Faruk Cömert Caddesi, 27ada, 1 nolu parselde, ticari iş yerlerine ait dükkânların arasında bulunmaktadır. Bir sıra işyerinin arasında kalantürbe ilk bakışta fark edilememektedir, iki yanında iş yerleri bitişik olarak bulunmaktadır
TARİHÇE: Türbe halk arasında ” Şehit Müftü Mustafa Bey” şeklinde anılmaktadır. Mezar taşında Osmanlıca“Merhum ve Mağfurun leh Nakşibendi Şeyhlerinden Vezirköprü Müftüsü Hacı Hafız Mustafa Efendi” yazmakta vefatettiği yıl olarak da 1214 rakamı bulunmaktadır.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Vezirköprü’ye büyük bir han ve kütüphane kurmuş olan Hacı Hafız Mustafa Efendi’nin türbesi kurmuş olduğu kütüphanenin yanında hanın karşısındadır. Türbe camekânlı bir dükkân içerisindedir. Türbeye ait mezarın üzerinde taştan sanduka bulunmaktadır. Baş ve ayak taşları yuvarlak ve sade taştan yapılmakla birlikte gayet gösterişli durmaktadır. Mezar başlığında 9 satırlık Osmanlıca kitabe bulunmaktadır. Mezar sandukası ve taşlarıson yıllarda açık yeşil rengine boyanmıştır. Taştan yapılı sandukanın orta kısmı oval şeklinde açık olup burada toprak ve çiçekler bulunmaktadır.
RİVAYET: Şehit Müftü öğrenimini İstanbul Eyüp’te Abdullah Kaşgari Hazretlerinde ikmal etmiş, daha sonra Vezirköprü’ye gelerek büyük bir han ve Kütüphane kurmuştur. Kurmuş olduğu han Abdülgani Mahallesindeki türbesinin karşısındaki dükkânların bulunduğu yer olarak bilinmektedir. “Müftü hanı denmektedir.” Kütüphane iseyine türbesinin yanındaki iki katlı binadır. Yazmış olduğu kitapları Vali Kazım Paşa zamanında Samsun Gazi Kütüphanesine nakledilmiştir.Vezirköprü’de Müftü olarak görev yaptığı yıllar kesin olarak tespit edilmemeklebirlikte hayat hikayesinden kesitler halk arasında konuşula gelmiştir. Evliyadan bir zat olduğu, kendisinden İslam’auymayan bir fetva istendiği, Vezirköprü’de yaşayan gayri Müslimlerin bütün ısrarlarına rağmen yanlış fetva alamadıkları için şehit ettikleri anlatılmaktadır. 20 Aralık 1799 gecesi Orta Cami’de geceleyin Teheccüd namazınıkılmakta olan Kıldır Zade Mustafa Efendi’yi katiller kementle boğdular. Vücudunu parçalara ayırdılar (Hicri 11 Şaban1214). Şehit edilişinden sonra bir yakınının rüyasında şehit Müftüyü gördüğü ve şehit edildiği evindeki yatağınınyanında kesik parmağının bulunduğunu haber verdiği, kesik parmağının sonradan bulunarak mezarına konulduğu anlatılmaktadır.
Boyabatlı Hacı Hafız Ahmet Efendi
Vezirköprü İlçesi merkez mahallelerinden Yeni Mahalle mezarlığı içerisinde bulunmaktadır.
TARİHÇE: Halk arasında “Boyabatlı Hacı Hafız Ahmet Efendi” şeklinde anılan türbenin, kitabesi bulunmamaktadır.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte kabir mermerden olup, zemin beton kaplamadır.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Boyabatlı Hacı Hafız Ahmet Efendi hakkında pek çok rivayet anlatılmaktadır. Boyabatlı Hacı Hafız Ahmet Efendi sizin hayırlınız Kuranı kerimim öğreten veöğrenendir. Hadisi şeriften yola çıkarak pek çok hafız yetiştirilmesine vesile olmuştur. Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak, hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.
Şeyh Seyyid Osman Efendi
Vezirköprü İlçesi merkez mahallelerinden Yeni Mahalle mezarlığı içerisinde bulunmaktadır
TARİHÇE: Eş- Şeyh Es – Seyyid Osman Efendi’ye ait türbenin mezar başlığında vefat tarihi olarak 1240 tarihi yazmaktadır.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte kabir doğal taşlarla çevrilmiş mezar başlığı mevcuttur.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından Şeyh olarak nitelendirilen ve korunan Eş- Şeyh Es – Seyyid Osman Efendi hakkında pek çok rivayet anlatılmaktadır. Eş- Şeyh Es – Seyyid Osman Efendi’nin, Vezirköprü Müftüsü iken İrtihali dar-i beka eyleyen merhum ve mağfurun leh E’izze-i Meşayihden Nakşibendi tarikat büyüklerinden olduğu kitabede yazılmaktadır.(Rahmaniye Medresesi )Es Seyyid Osman Efendi 1805 yılında yaptırmıştır. Avlu etrafında altı hücreli küçük birmedrese idi. Bu medrese de 1943 depreminde yıkılarak günümüze gelememiştir.
Hacı Mehmet Faslı Arap Şeyh Hoca
Vezirköprü İlçesi merkez mahallelerinden Yeni Mahalle mezarlığı içerisinde bulunmaktadır.
TARİHÇE: Halk arasında “Hacı Mehmet Faslı Arap Şeyh Hoca Türbesi ” şeklinde anılan türbenin, 1856-1951 yıllarında yaşadığı Nakşibendi tarikat büyüklerinden olduğu bilinmektedir.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte kabir mermerle kaplanmış olup mezar başlığı mevcuttur.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Hacı Mehmet Faslı Arap Şeyh Hoca Türbesi hakkında pek çok rivayet anlatılmaktadır. . Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.
Gülcüzade Hacı Seyyid Efendi
Vezirköprü İlçesi merkez mahallelerinden Yeni Mahalle mezarlığı içerisinde bulunmaktadır.
TARİHÇE: Halk arasında “Gülcüzade Hacı Seyyid Efendi ” şeklinde anılan türbenin, 1856-1951 yıllarında yaşadığı Nakşibendi tarikat büyüklerinden olduğu bilinmektedir.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ: Tarihi ve mimari özelliği olmamakla birlikte kabir mermerle kaplanmış olup mezar başlığı mevcuttur.
RİVAYET: Yöre halkı tarafından evliya olarak nitelendirilen ve korunan Hacı Mehmet Faslı Arap Şeyh Hoca Türbesi hakkında pek çok rivayet anlatılmaktadır. . Türbe halk tarafından Rıza-i İlahi için veli ziyaretinde bulunmak hasta olanlar içinde Allah’ın (c.c) izni ile şifa bulmak umuduyla ziyaret edilmektedir.
Allah Onlardan Razı Olsun...
Kaynak : Samsun Evliyalar Atlası – Ahsen Vakfı